शुक्रवार, 5 जून 2020

पर्यायवाची शब्द


1. अग्नि -     पावक, ज्वाला, अनल, दहन
2. अनुपम -  अपूर्व, अद्वितीय, अद्भुत, अतुल
3. अमृत -    सोम, सुधा, अमिय, पीयूष
4. अरण्य -   जंगल, वन, कानन, विपिन
5. अश्व -     घोटक, घोड़ा, वाजि, तुरंग
6. असुर -    दनुज, दानव, दैत्य, राक्षस
7. आँख -     नयन, लोचन, नेत्र, चक्षु
8. आनन्द -  सुख, हर्ष, प्रसन्नता, प्रमोद
9. आम -      आम्र, रसाल, सहकार, अमृतफल
10. इच्छा - आकांक्षा, अभिलाषा, मनोरथ, चाह
11. इन्द्र -   सुरपति, देवराज, महेन्द्र, मघवा
12. ईश्वर -   परमेश्वर, परमात्मा, नियंता, सृजनहार
13. उमा -    भवानी, अन्नपूर्णा, शिवा, सती
14. उल्लास - प्रसन्नता, आनन्द, हर्ष, प्रमोद
15. उल्लू - लक्ष्मीवाहन, तमचर, श्रीयान
16. कमल - सरोज, पंकज, अंबुज, नीरज
17. कपड़ा - वस्त्र, वसन, चीर, पट
18. कल्पवृक्ष - कल्पतरु, मन्दार, पारिजात
19. कुबेर - यक्षपति, यक्षेश, धनेश
20. कामदेव - कामेश, मदन, मनोज, अनंग
21.किरण - रश्मि, मयूख, मरीचि, अंशु
22. कोकिल - कोयल, पिक, कोकिला
23. कुत्ता - श्वान, कुक्कुर, शुनक
24. कृष्ण - मोहन, मुरारी, गोपाल, केशव
25. काक - कौवा, वायस, काग
26. कृपा - दया, अनुग्रह, अनुकम्पा
27. क्रोध - कोप, रोष, गुस्सा, आक्रोश
28.खग - विहग, विहंग, पक्षी, पखेरू
29.खल- दुर्जन, दुष्ट, कुटिल, धूर्त
30.खून - रक्त, लह, शोणित, रूधिर
31. गंगा - सुरसरि, देवनदी, भागीरथी
32. गणेश - गणपति, गजानन, लम्बोदर, विनायक
33. गदहा - गर्दभ, धूसर
34. गेह - गृह, घर, भवन, सदन
35. गज - हाथी, हस्ती, कुन्जर, नाग, करी
36. गाय - गौ, धेनु, सुरभि
37.घास - तृण, दुर्वा, दूब, कुश
38. चतुर - विज्ञ, निपुण, नागर, योग्य
39. चन्द्रमा - सोम, शशि, राकेश, इन्दु
40. चन्द्रिका - चाँदनी, कौमुदी, ज्योत्सना
41.चोटी - मूर्धा, शीश, शृंग ।
42. चाँदी - रजत, सौधा, रूपा, रौप्य
43. चोर - साहसिक, तस्कर, दस्यु
44. जंगल -  विपिन, दाव, अरण्य
45. जल -  नीर, पानी, वन
46. जगत् - संसार, जग, विश्व, भुवन, लोक
47. झण्डा - निशान, पताका, ध्वजा
48. तरकश - तुणीर, तण, उपसंग, भाया
49.तलाब - सर, सरोवर, पुष्कर
50. तलवार - असि, करवाल, खड्ग, कृपाण
51.तिमिर - तम, अन्धेरा, अन्धकार
52.तीर - सर, बाण, सायक, नाराच
53. तोता - शुक, कीर, सुग्गा, सुआ
54.दाँत - दन्त, दशन, रद, रदन
55.दास - नौकर, सेवक, अनुचर, चाकर
56. दिन - दिवा, दिवस, वासर
57.दीन - दरिद्र, रंक, कंगाल, निर्धन
58. देवता - देव, सुर, अमर, अमर्त्य, वृन्दारक
59. दाँत - रद, मुखनुर, दन्त, दसन, दंश
60.दुःख - शोक, वेदना, कष्ट, पीड़ा
61.दुर्गा - चण्डिका, सिंहवाहिनी, कातिका, कल्याणी
62. दूध - दुग्ध, क्षीर, पय, अमृत
63. देव - अमर, देवता, सूर, आदित्य
64.द्रव्य - धन, सम्पत्ति, दौलत, विभूति
65.धन - द्रव्य, वित्त, दौलत, सम्पदा, सम्पत्ति
66.धनुष - धनु, पिनाक, चाप, कमान
67.धरती - भू, धरा, पृथ्वी, अवनि
68. नदी - सरिता, तटिनी, तंरगिणी, आपगा
69. पवन - हवा, वायु, समीर, अनिल
70. पहाड़ - पर्वत, गिरि, नग, अचल, भूधर
71. पार्वती - शैलसुता, अम्बिका, गिरिजा, गिरितनया
72. पुत्र - बेटा, पूत, तनय, तनूज, आत्मज
73. पुत्री - बेटी, तनया, सूता, आत्मजा
74. पति - भर्ता, कन्त, स्वामी, बल्लभ, नाथ
75. पत्थर - शिला, प्रस्तर, पाहन, कुलिश, उपल
76.पत्ता - पत्र, पर्ण, पल्लव, पात, दल
77.पद्म - पतंग, सारंग, नभचर, खेचर
78. पृथ्वी - वसुन्धरा, वसुधा, भू, धरा
79.पैर - चरण, पद, पग, पाव
80. पुष्प - प्रसून, गुल, सुमन, फूल
81.पंडित - बुध, कोविद, सुधी, मनीषी
82.प्रकाश - प्रभा, चमक, आलोक, ज्योति
83. पेड़ - तरु, वृक्ष, पादप
84.पक्षी - विहग, विहंग, खग, पखेरू
85. फूल - पुष्प, कुसुम, सुमन, गुल
86. बगीचा - बाग, वाटिका, उपवन, फुलवारी
87. बन्दर - कपि, मर्कट, कीश, बानर
88. बाल - कच, केश, चिकुर, चूल
89.बिजली - चपला, चंचला, दामिनी, तड़ित
90. भौंरा - मधुप, मधुकर, अलि, भंग
91. भाई - तात, अनुज, अग्रज, भ्राता
92. मछली - मत्स्य, मीन, झख, सफरी
93. मदिरा - शराब, मधु, आसव, सुरा
94. लक्ष्मी - रमा, कमला, इन्दिरा, श्री, पद्मा
95. लौह - लोहा, आयस, सार
96. बसन्त - मधुमास, माधव, कुसुमाकर, ऋतुराज
97. वज्र - कुलिस, पवि, अशनि
98. स्वर्ण - कंचन, हेन, हारक, हिरण्य, सोना
99. सरस्वती - गिरा, शारदा, भारती, वीणापाणि
100. सिंह - शेर, केहरि, मृगेन्द्र, केशरी
101. सुन्दर - कलित, ललाम, मंजुल, रूचिर
102. स्त्री - सुन्दरी, कान्ता, कलत्र, रमणी
103. स्वर्ग -  देवलोक, दिव्य
104. साधु - सज्जन, भद्र, सभ्य, शिष्ट
105. शहद - पुष्पकर, मधु, आसव, मकरन्द
106. हवा - वायु, पवन, अनिल, मारुत
107. पानी - जल, नीर, वारि, सलिल
108. समुद्र - जलधि, सिंधु, उदधि, सागर
109. कमल - जलज, नीरज, अम्बुज, सरोज
110. सूर्य - दिनेश, दिनकर, आदित्य, प्रभाकर 
111. चन्द्रमा - चाँद, चन्द्र, हिमांशु, राकेश
112. रावण - दशानन, दशमुख, दशकंधर
113. मनुष्य- आदमी, मानव, मनुज, इन्सान
114. दूध- दुग्ध, क्षीर, पय, गोरस

कोई टिप्पणी नहीं:

शुकनासोपदेश प्रश्नोत्तरी

नोटः- यह सभी प्रश्न किसी न किसी प्रतियोगी परीक्षाओं में पूछे गये हैं । प्रश्न 1 - बाणभट्टस्य गद्ये रीतिरस्ति - पञ्चाली प्रश्न 2- शुकनासोपदेश...